Karesi Belediye Başkanı Yücel Yılmaz ve ekibi Kurtdereli Güreşleri'nin devlet arşivlerinde yer alan gazetelerde 30 Ağustos 1959 yılında ilk kez Atatürk Stadyumu'nda Zafer Bayramı etkinlikleri çerçevesinde yapıldığını gün yüzüne çıkardı. Bu tarihlerde güreş yapıldığını da eski başpehlivanlarımız şahitlik etti. Bu yıl güreşlerin 59'uncusu düzenlenecek.
Karesi Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, Başkan Yardımcısı Mürsel Sabancı, Kırkpınar'da ve Kurtdereli'de nam salmış rahmetli Başpehlivan Mehmet Ali Yağcı'nın oğlu Bülent Yağcı, yine Kırkpınar'da ve Kurtdereli'de nam salmış eski başpehlivanlardan ünlü güreşçi Saffet Kayalı, Fevzi Çakır, Güreş Federasyonu Marmara Bölge Sorumlusu Raşit Ataş, bu yıl başpehlivanlığa yükselen Balıkesirli güreşçi Ertuğrul Dağdeviren ve Balıkesir İl Halk Kütüphanesi Müdürü Orhan Onocak, İl Halk Kütüphanesi'nde yerel gazetelerde yaptıkları araştırmalar sonucunda Kurtdereli Güreşleri'nin 1959 yılında ilk kez düzenlendiğini ortaya çıkardı. 2014 yılına kadar muhtarlık tarafından organize edilen Kurtdereli Güreşleri'nin Karesi Belediyesi'nin kurulmasıyla birlikte belediyenin himayesi altında geleneksel olarak düzenlemeye başladı. İlk olarak 2014 yılında eldeki veriler ışığında 34'üncüsü belediye tarafından düzenlenen güreşler sonraki yıllarda 2017'ye kadar 35., 36. ve 37. diye devam etti.
İLK GÜREŞ ZAFER BAYRAMINDA
Başkan Yılmaz ve Bülent Yağcı'nın gazete arşivlerini araştırması sonucu Kurtdereli Güreşleri'nin ilk olarak 30 Ağustos 1959 yılında Zafer Bayramı Töreni etkinlikleri kapsamında yapıldığı; '26 Ağustos 1959 tarihli Balıkesir Günlük Siyasi Sabah Gazetesi'nde ve '29 Ağustos 1959 tarihli Balıkesir Postası Gazetesi'nde yayımlanan haberlerde ortaya çıktı. İl Halk Kütüphanesinde yer alan tüm gazete arşivlerinin taranması sonucu 1 Eylül 1968 tarihli 'Hizmet Balıkesir Günlük Tarafsız Siyasi Gazetesi'nde güreşlerin 6 Eylül 1968 tarihinde yapılacağını ve ödül bilgilerinin yer aldığı haberinin yayımlandığı tespit edildi.
1959 İLK GELENEKSEL GÜREŞ VURGUSU
29 Ağustos 1959 tarihli Balıkesir Postası Gazetesi'nde yayımlanan haberde şu bilgilere yer verilmiş:
"Kurtdereli Güreşleri Başlayacaktır. Kurtdereli Mehmet Pehlivana izafeten Kurtdereli Güreşleri adı altında yapılacak ve her sene tekrar edilecek. Bu müsabakaların ilkine katılacak pehlivanlar, dün şehrimize gelmişlerdir. Güreşçiler yarın sabah otobüslerle Kurtdere Köyü'ne gidecek ve Mehmet Pehlivan'ın mezarını ziyaretle bir çelenk koyacaklardır. Bu arada Kurtdere Köyü'nden bir köylü konuşacak ve ayrıca Mehmet Pehlivan hakkında dernek mensuplarından bir kişi izahat verecektir. Kurtdere Köyü'ne yarın sabah saat 08.30'da Kültür Derneği'nin Yeni Haldeki Lokali önünden hareket edecek vasıtalarla gidilecektir. Geziye isteyenlerin gideceği kaydedilmektedir.
Öte yandan güreşlere saat 13.00'da stadyumda başlanacaktır. Daha öncede bildirdiğimiz gibi Kültür Derneği güreşlerde 2800 liralık bir ödül koymuş bulunmaktadır."
1968 BÜYÜK YAĞLI PEHLİVAN GÜREŞİ
1 Eylül 1968 tarihli 'Hizmet Balıkesir Günlük Tarafsız Siyasi Gazetesi'nde güreşlerin 6 Eylül 1968 tarihinde yapılacağı şöyle duyurulmuş:
"Balıkesir'de Cihan Pehlivanı Kurtdereli Güreşleri 6 Eylül 1968 cuma günü. Kurtdereli Mehmet Pehlivan'ın Cihana ün salmış tarihi gücünü yaşatma ve Kurtdere Köyü'nü Güzelleştirme Cemiyeti ile Avcılık ve Atıcılık Kulübü tarafından tertip edilen 'Büyük Yağlı Pehlivan Güreşi' 6 Eylül 1968 cuma günü öğleden sonra Balıkesir Atatürk Stadyumu'nda yapılacaktır.
Bu güreşe bütün pehlivanlarımız açık davetli olduğu gibi ünlü pehlivanlara da Telle bildirilmiştir.
Güreşler Kurtdereli Mehmet Pehlivan'ın Şan ve Şerefine uygun şekilde kıran kırana olup hakem heyeti kararı kesindir.
Ödüller: Başa 1500 lira, Baş altı 750 lira, Büyük Orta 400 lira, küçük orta 300 lira, deste 200 lira ayak 100 lira. Ödüllerin yüzde yirmisi son yenilenlere verilecektir."
TOZLU RAFLAR ARALANDI
Başkan Yılmaz ile birlikte arşiv araştırmalarına katılan rahmetli Başpehlivan Mehmet Ali Yağcı'nın oğlu Bülent Yağcı ve Kırkpınar'da ve Kurtdereli'de nam salmış eski başpehlivanlardan ünlü güreşçi Saffet Kayalı, Fevzi Çakır çocukluk yıllarından buyana güreşlerin devam ettiğini ancak şimdiki kadar üstüne düşülmediği için bilinirliğinin az olduğuna vurgu yaptılar.
Kurtdereli Güreşleri ile ilgili bir gerçeği ortaya çıkarmak için il halk kütüphanesinin tozlu raflarında araştırma yaptıklarını ifade eden Karesi Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, ilk olarak '26 Ağustos 1959 tarihli Balıkesir Günlük Siyasi Sabah Gazetesi'ni inceledi. Başkan Yılmaz, "Gazeteyi incelediğimizde dönemin cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Adnan Menderes'i gazetede görebiliyoruz. Gazeteyi detaylı incelediğimizde Kurtdereli Güreşleri'nin 1959 yılında yapıldığını görüyoruz" dedi.
"İSPATIMIZ DEVLETİMİZİN ARŞİVİNDE"
Özellikle haberlerde 1. Kurtdereli Mehmet Pehlivan güreşleri olduğunun belirtildiğine dikkat çeken Başkan Yılmaz, "1959 yılında festival kapsamı içerinde Kurtdereli Mehmet Pehlivan adına düzenlenen Kurtdereli Yağlı Güreşleri düzenli olarak yapılmaya başlanmış. Gazete haberlerine göre ilk güreşler Balıkesir merkezde Atatürk Stadyumu'nda yıllarca yapılmış daha sonra Kurtdere Köyü'nde yapılmaya devam etmiş. 2018 yılında yapacağımız güreşlerin 59'uncusu olduğunun ispatı da il halk kütüphanemizdeki gazete arşivlerinde açık ve net olarak yer alıyor. Bundan önce bu işi bize devredenlerden aldığımız bilgiyle 34., 35., 36. ve 37. geleneksel olarak güreşlerimizi sürdürüyorduk. Devletimizin arşivi sayesinde şimdi bu bilgilerin daha da ötesindeki bilgilere ulaştık. 1959 yılındaki gazetelerde güreşlerin ilk kez düzenlendiği ve geleneksel hale getirileceği net olarak belirtilmiş. Böyle düzeltmeyi başpehlivanlarımızla birlikte yapmış olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bu sene 59'uncu seneye de 60'ıncı olarak devam edecek olan güreşlerimiz Kurtdere'ye, Karesimize, Balıkesirimize hayırlı olsun.
BAŞPEHLİVANLAR DA TANIKLIK ETTİ
1961 doğumlu başpehlivan Saffet Kayalı, 7-8 yaşlarında babasının güreşlere götürdüğünü hatırladığını söyledi. Kayalı, daha sonraki yıllarda da kendisinin güreş tutuştuğunu ifade etti. Nam salmış rahmetli Başpehlivan Mehmet Ali Yağcı'nın oğlu Bülent Yağcı da arşiv araştırmasında büyük katkı sağladı. Kurtdereli Güreşleri'nin 59'uncusunun olduğunun kanıtlarının Balıkesir İl Halk Kütüphanesi'ndeki gazete kupürlerinde yer aldığına belirten Yağcı, "Karesi Belediye Başkanımız Yücel Yılmaz'ın bizlere araştırın talimatı üzerine günlerce kütüphanede gazeteleri tek tek araştırıp haberleri tespit ettik. 59'uncu geleneksel olduğuna inanmayanlar istediklerinde gelip İl Halk Kütüphanesi'nde gazeteleri inceleyebilirler" dedi.
